Akcja „Książka miesiąca”:
Semier Insayif „Faruq”
W tym roku będziemy co miesiąc publikować na naszej stronie fragmenty współczesnej literatury austriackiej, wybrane i przełożone przez Małgorzatę Gralińską. Redakcja: Monika Gromala. 
Współpraca: Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie i Biblioteki Austriackie w Polsce

Akcja promocyjna w ramach inicjatywy austriackiego Federalnego Ministerstwa Spraw Europejskich i Międzynarodowych oraz Austriackiego Towarzystwa Literackiego (Österreichische Gesellschaft für Literatur) – „Rok literatury austriackiej / Międzynarodowe dialogi literackie” („Jahr der österreichischen Literatur / Internationale Literaturdialoge”) https://www.literaturdialoge.at



SEMIER INSAYIF „Faruq“
(Faruq, Haymonverlag, Innsbruck 2009)

Życiorys
Semier Insayif, urodzony w 1965 roku, syn Austriaczki i Irakijczyka. Mieszka w Wiedniu, gdzie pracuje jako poeta i pisarz, trener komunikacji, doradca, mediator i koordynator projektów. Od 1993 roku występuje w ramach spotkań autorskich i performansów w kraju oraz za granicą. Wielokrotnie publikował w czasopismach literackich, antologiach, katalogach wystaw, występował także w radiu. Planuje, organizuje i moderuje wydarzenia literackie, prowadzi seminaria i warsztaty twórcze. Od 2000 roku zajmuje się projektami z pogranicza różnych dziedzin sztuki: współpracuje z plastykami, tancerzami, muzykami, kompozytorami.

Nagrody i wyróżnienia (wybór)
2019/2020 stypendium literackie Federalnego Ministerstwa Sztuki i Kultury 
2012 rezydencja literacka (Artist in Residence) Austriackiego Towarzystwa Literatury w „Casa Litterarum” (Paliano, Italien)
2003 finalista nagrody Puchberger Literaturpreis
2000 nagroda Wiener Werkstattpreis

Publikacje (wybór)
mondasche, (proza), Klever Verlag, Wiedeń 2019
herzkranzverflechtung, (sonet), Hochroth Verlag, Wiedeń 2018
über zeugungen, (wiersze), Verlag Berger, Horn 2017
boden los, (wiersze), Haymonverlag, Innsbruck 2012
Faruq, (powieść), Haymonverlag, Innsbruck 2009
unter schall – gedichte im zweiklang, Offizin S., Merano 2007
über gänge verkörpert oder vom verlegen der bewegung in die form der körper, (wiersze),
Haymonverlag, Innsbruck 2001

Faruq (streszczenie)
W swojej autobiograficznej powieści Semier Insayif opowiada historię rodzinną rozgrywającą się pomiędzy Wschodem a Zachodem, rzeczywistością a fantazją. W latach pięćdziesiątych XX wieku młody człowiek wyrusza z Bagdadu do Wiednia, gdzie chce studiować medycynę i – z dala od ojczyzny – budować swoją przyszłość. Kilkadziesiąt lat później inny młody człowiek wraca do swoich korzeni, do miejsca, gdzie rozpoczęła się historia jego rodziny. Wspomnienia wiodą go do Bagdadu, do ojczyzny jego ojca. Syn, podążając za arabskimi słowami, znakami, strzępami zdań, które wyłaniają się niczym z mgły, zanurza się w obcym, a zarazem znajomym świecie – języku i kulturze. Na swojej drodze spotyka kobietę, nieskończenie daleką, a jednocześnie niezwykle bliską. Powieść Faruq napisana prozą poetycką, pozwala rozbłysnąć „wszystkim barwom śpiewnej mowy“ autora.


Fragment

… a jak opowiadał. jak potrafił opowiadać. o małej ulicy. na której mieszkała ponad setka dzieciaków. w jedenastu rodzinach. w jedenastu domach, stojących z rzadka obok i naprzeciwko siebie. jeden z nich. ten na samym końcu. należał do jego rodziny. na tej małej, położonej nieco na uboczu ulicy, w samym sercu starego miasta. sądząc po wielkości, była to właściwie uliczka. a do tego ślepa. lecz tam znajdowało się centrum jego świata. władzę sprawowały w nim dzieci. a wśród nich on, jego ojciec. między innymi dziećmi. a jednak już wtedy się od nich różnił. tak mówił. ojciec. że opowiadał mu o tym jego ojciec. był inny. przez to jak się ubierał. jak się poruszał. jak mówił. a przede wszystkim przez to jak myślał. wtedy. raj dla dzieci. w bāb al-sheich / , w jednej z najstarszych dzielnic miasta, opowieści rosły w ciągu kilku minut. na drzewach. na krzakach. pod samo niebo. spadały na ziemię. w okno. prosto w jego oczy. przyczepiały się. wypuszczały kwitnące pędy i gałęzie w jego żyłach. roztaczały swoją woń w pęcherzykach płucnych, przez zwoje nerwowe zapach docierał do jego wnętrzności. gdy szedł. twarz ojca się przybliżała. przypływała. w oczach łatwo zapalały się iskry. pod solidną osłoną. z kości czaszki. te oczy. ciemna miodowa barwa. jak burza. jak piorun. jak mechanizm prawdy. przenikliwe. ostre. uważne. nieufne. sceptyczne. ponad nimi gęste brwi. było w nich coś dzikiego. nieposkromionego. nieugiętego. a jednocześnie coś smutnego. teraz, kiedy o tym myślał. dostrzegał to dużo wyraźniej. niezłomny w dążeniu do celu. niemal przerażająco. konsekwentny. ten ojciec. jego ojciec. namacalny. obecny. a jednocześnie wymykający się ocenom. w jakiś sposób. nieprzenikniony. tajemniczy. kiedy on, jego ojciec, powziął jakąś myśl. nic nie mogło go powstrzymać. prawie nic. dążył do tego. do swojego celu. prosto. ze wszystkich sił. z pasją. i. według planu. tak jak w pięćdziesiątym czwartym roku. miał dziewiętnaście lat. gdy zaczęła się podróż. z bagadu do bejrutu. ‬ / min baghdād ilā beīrūt. autobusem. później statkiem pięć dni do brindisi. stolicy prowincji w regionie apulia. wpłynął do składającego się z trzech części portu. mówił ojciec. przez port zewnętrzny, średni, aż do wewnętrznego, gdzie zszedł na ląd. miasto zachowało się w jego wspomnieniach jak niezapisany, ale zapamiętany wiersz. często mu o tym opowiadał. stamtąd dalej pociągiem do wenecji. z wenecji do wiednia. dwudziestego października tysiąc dziewięćset pięćdziesiątego czwartego. przyjechał do wiednia. środowe popołudnie. szare. zimne. miał na sobie jedynie spodnie, koszulę i cienką kurtkę. żadnego płaszcza. nie wiedział, co to płaszcz. dla niego było to obce słowo. podwójnie obce. a wiedeń jak wielki olbrzymi cmentarz, zasnuty delikatną warstewką śniegu. po raz pierwszy widział śnieg. nie miał na to odpowiedniego słowa. znał wyraz lód to samo co śnieg to samo co / thaldsch. z przedziału pociągu spoglądał przez zabrudzone okna. widział zbombardowany wiedeń. był przerażony. wówczas. to posmutniałe miasto z zaskakującymi spiczastymi dachami. spiczaste dachy przykrywały jedynie groby. w jego ojczyźnie. w bagdadzie. na domach mieszkalnych. płaskie dachy. można było na nich spać. podczas gorących miesięcy. latem. podróż wraz z przystankami trwała prawie dwa tygodnie. precyzyjny i rozważny. ojciec nie szedł na żadne kompromisy. a jednak. kiedy założył własną rodzinę. w tym obcym kraju. przemógł się, bardziej dostosował. zachowywał z większą rezerwą. wobec obcych ludzi. wobec mężczyzn, którzy go prowokowali. wobec starszych pań wynajmujących mieszkania czy pokoje. zatrzaskiwały mu drzwi przed nosem, nim zdołał zwrócić się do nich choćby jednym słowem. w każdym razie większość z nich. w latach pięćdziesiątych w wiedniu. uległość. dopasowanie, bardziej niżby chciał… 

Przekład: Małgorzata Gralińska
Redakcja: Monika Gromala

Recenzje
„Debiutancka powieść Semiera Insayifa Faruq jest niezwykła zarówno pod względem języka jak i tematu – rzadkie zjawisko literackie na austriackim rynku wydawniczym.” (Sascha Todtner, www.buchkritik.at )

„Tekst utkany niczym piękny perski dywan, w którym wciąż odkrywamy nowe wzory.” (Andrea Grill, Literaturhaus Wien)

Wykorzystane materiały pochodzą z publikacji: https://www.bmeia.gv.at/fileadmin/user_upload/Zentrale/Kultur/Publikationen/schreibART_III_2020__BMEIA_Programm_web.pdf